اجزای دندان
اجزای دندان | آناتومی کامل دندان انسان به زبان ساده
درک دقیق اجزای دندان به ما کمک می‌کند تا بهتر بفهمیم چگونه پوسیدگی یا شکستگی دندان رخ می‌دهد و چرا مراقبت از دندان اهمیت دارد. در ادامه به بررسی ساختار دندان و عملکرد هر بخش می‌پردازیم:
1. مینای دندان (Enamel)
مینای دندان سخت‌ترین ماده در بدن انسان است که لایه بیرونی و شفاف تاج دندان را تشکیل می‌دهد. وظیفه مینای دندان محافظت از ساختار داخلی دندان در برابر سایش، جویدن و عوامل آسیب‌رسان است. از آنجایی‌که مینای دندان پس از تخریب توسط پوسیدگی یا شکستگی قابل بازسازی توسط بدن نیست، حفظ آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
برای دریافت اطلاعات بیشتر: فرسایش مینای دندان
2. عاج دندان (Dentin)
عاج دندان لایه‌ای زنده و سخت است که در زیر مینا قرار دارد و بیشتر حجم دندان را تشکیل می‌دهد. این بافت حاوی لوله‌های ریز (میکروتوبول) است که با مغز دندان ارتباط دارند. پوسیدگی پس از عبور از مینا، با سرعت بیشتری در عاج گسترش می‌یابد.
3. مغز دندان یا پالپ (Pulp)
مغز دندان یا پالپ، بخش زنده دندان است که حاوی اعصاب، رگ‌های خونی و عروق لنفاوی است. این ناحیه در مرکز دندان قرار دارد و در صورت آسیب یا عفونت، منجر به دندان درد شدید میشود. عفونت در پالپ میتواند وارد خون شده و به سایر نواحی بدن گسترش یابد.
4. استخوان فک (Jawbone)
استخوان فک ساختاری است که ریشه دندان‌ها را در خود نگه می‌دارد و موجب ثبات آن‌ها میشود. تحلیل رفتن استخوان اطراف ریشه میتواند به لق شدن دندان منجر شود.
5. لثه (Gum)
لثه بافت نرم اطراف دندان و استخوان فک است که از دندان محافظت کرده و نقش مهمی در سلامت دهان ایفا می‌کند. رنگ، شکل و سلامت لثه تأثیر مستقیمی بر سلامت دندان دارد.
6. پریو یا پریودنتال (Perio)
اصطلاح پریو مخفف پریودنتال به معنی “بافت‌های اطراف دندان” است. این بافت‌ها شامل لثه، استخوان فک، لیگامان پریودنتال و سیمان ریشه دندان هستند.
7. سینوس (Sinus)
در دندانپزشکی، سینوس دو معنا دارد:
- حفره‌های پر از هوا در استخوان‌های جمجمه مانند سینوس فک بالا
- مسیر خروجی چرک ناشی از عفونت ریشه دندان که ممکن است به شکل جوش یا برجستگی روی لثه یا پوست ظاهر شود.
8. اپکس یا آپکس (Apex)
اپکس انتهای ریشه دندان است که در آنجا عصب و رگ‌های خونی وارد دندان می‌شوند. این ناحیه معمولاً در درمان‌های ریشه (روت کانال یا عصب کشی) هدف قرار می‌گیرد.
9. انسیزال (Incisal)
سطح انسیزال لبه تیز دندان‌های قدامی (پیش و نیش) است که برای بریدن غذا استفاده میشود. این قسمت معادل سطح اکلوزال در دندان‌های خلفی است.
10. اوربایت (Overbite)
اوربایت میزان هم‌پوشانی عمودی دندان‌های پیش بالا و پایین است. در حالت طبیعی، این فاصله حدود ۱ میلی‌متر است. اوربایت شدید ممکن است باعث ساییدگی دندان‌ها یا مشکلات فک شود.
سوالات متداول
چرا مینای دندان قابل ترمیم نیست؟
مینای دندان فاقد سلول زنده است و پس از تخریب، بدن نمی‌تواند آن را بازسازی کند.
تفاوت عاج و مینای دندان چیست؟
مینای دندان سختتر و خارجی‌تر است، در حالی که عاج در زیر آن قرار دارد و زنده است.
علت دنداندرد ناشی از پوسیدگی چیست؟
وقتی پوسیدگی به پالپ (مغز دندان) می‌رسد، باعث تحریک اعصاب و درد شدید میشود.
آیا سینوس دندانی خطرناک است؟
بله، در صورت گسترش عفونت ممکن است وارد گردش خون شده و به سایر نقاط بدن منتقل شود.
