بی حسی دندان و انواع مختلف آن
آنچه باید در مورد بی‌حسی دندان بدانید!
آیا برای یک عمل دندانپزشکی وقت گرفته‌اید و سوالاتی در مورد بی‌حسی دارید؟ حدود 10 تا 30 درصد از افراد، اضطراب و نگرانی‌هایی در مورد درد در طول عمل‌های دندانپزشکی دارند. اضطراب می‌تواند دریافت درمان را به تاخیر بیندازد و این می‌تواند مشکل را بدتر کند.
بی‌حسی‌ها بیش از 175 سال است که وجود دارند! در واقع، اولین عمل ثبت شده با بی‌حسی در سال 1846 با استفاده از اتر انجام شد.
ما از آن زمان تاکنون راه طولانی را پیموده‌ایم و بی‌حسی‌ها ابزاری مهم در کمک به بیماران برای احساس راحتی در طول عمل‌های دندانپزشکی هستند.
با وجود گزینه‌های مختلف موجود، بی‌حسی می‌تواند گیج‌کننده باشد. ما آن را برای شما توضیح می‌دهیم تا قبل از قرار ملاقات بعدی دندانپزشکی خود احساس اطمینان بیشتری کنید.
انواع بی‌حسی دندان
بی‌حسی به معنای فقدان یا از دست دادن حس است. این می‌تواند با یا بدون هوشیاری باشد.
امروزه گزینه‌های زیادی برای بی‌حسی دندان موجود است. داروها را می‌توان به تنهایی یا ترکیبی برای اثر بهتر استفاده کرد. این برای یک عمل ایمن و موفقیت‌آمیز، شخصی سازی می‌شود.
نوع بی‌حسی مورد استفاده نیز به سن فرد، وضعیت سلامتی، طول مدت عمل و هرگونه واکنش منفی به بی‌حسی در گذشته بستگی دارد.
بی‌حسی‌ها بسته به نوع استفاده، به روش‌های مختلفی عمل می‌کنند. بی‌حسی‌ها می‌توانند هنگام استفاده مستقیم در یک ناحیه، کوتاه اثر باشند یا در صورت نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر، برای مدت طولانی‌تری عمل کنند.
موفقیت بی‌حسی دندان به موارد زیر بستگی دارد:
- دارو
- ناحیه بی‌حس شده
- عمل
- عوامل فردی
موارد دیگری که ممکن است بر بی‌حسی دندان تأثیر بگذارد، زمان‌بندی عمل است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که التهاب می‌تواند تأثیر منفی بر موفقیت بی‌حسی داشته باشد.
همچنین، برای بی‌حسی موضعی، بی‌حس کردن دندان‌ها در قسمت فک پایین (فک پایین) دهان دشوارتر از دندان‌های فک بالا (فک بالا) است.
سه نوع اصلی بی‌حسی وجود دارد: موضعی، آرام‌بخشی و عمومی. هر کدام کاربردهای خاصی دارند. اینها را می‌توان با داروهای دیگر نیز ترکیب کرد.
بی‌حسی موضعی
بی‌حسی موضعی برای عمل‌های ساده‌تری مانند پر کردن حفره دندان استفاده می‌شود که نیاز به زمان کوتاه‌تری برای تکمیل دارد و به طور کلی کمتر پیچیده است.
هنگام دریافت بی‌حسی موضعی، هوشیار خواهید بود و می‌توانید ارتباط برقرار کنید. ناحیه بی‌حس می‌شود، بنابراین دردی احساس نخواهید کرد.
اکثر بی‌حسی‌های موضعی به سرعت (در عرض 10 دقیقه) اثر می‌کنند و 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشند. گاهی اوقات یک تنگ‌کننده عروق مانند اپی‌نفرین به بی‌حسی اضافه می‌شود تا اثر آن افزایش یابد و از گسترش اثر بی‌حسی به سایر نواحی بدن جلوگیری شود.
بی‌حسی‌های موضعی به صورت بدون نسخه و با نسخه به صورت ژل، پماد، کرم، اسپری، چسب، مایع و تزریقی موجود هستند.
آنها را می‌توان به صورت موضعی (مستقیماً روی ناحیه آسیب‌دیده برای بی‌حس کردن) استفاده کرد یا به ناحیه مورد نظر تزریق کرد. گاهی اوقات، آرام‌بخشی سبک به بی‌حسی‌های موضعی اضافه می‌شود تا به آرامش فرد کمک کند.
نمونه‌هایی از بی‌حسی موضعی عبارتند از:
- آرتیکائین
- بوپیواکائین
- لیدوکائین
- مپیواکائین
- پریلوکائین
آرام‌بخشی (سدیشن)
آرام‌بخشی یا سدیشن سطوح مختلفی دارد و برای آرام کردن فردی که ممکن است اضطراب داشته باشد، کمک به درد یا ثابت نگه داشتن آنها در طول عمل استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند باعث فراموشی عمل شود.
تحت آرام بخشی ممکن است کاملاً هوشیار باشید و بتوانید به دستورات پاسخ دهید، نیمه هوشیار یا به سختی هوشیار باشید. آرام‌بخشی به خفیف، متوسط یا عمیق طبقه‌بندی می‌شود.
آرام‌بخشی عمیق را می‌توان مراقبت بی‌هوشی تحت نظارت یا MAC نیز نامید. در آرام‌بخشی عمیق، شما عموماً از محیط اطراف خود آگاه نیستید و فقط می‌توانید به تحریک مکرر یا دردناک پاسخ دهید.
دارو ممکن است به صورت خوراکی (قرص یا مایع)، استنشاقی، عضلانی (IM) یا داخل وریدی (IV) تجویز شود.
آرام‌بخشی داخل وریدی خطرات بیشتری دارد. ضربان قلب، فشار خون و تنفس شما باید در آرام‌بخشی متوسط یا عمیق به دقت کنترل شود.
داروهای مورد استفاده برای آرام‌بخشی:
- دیازپام (والیوم)
- میدازولام (ورسد)
- پروپوفول (دیپریوان)
- اکسید نیتروژن
بی‌هوشی عمومی
بی‌هوشی عمومی برای عمل‌های طولانی‌تر یا اگر اضطراب زیادی دارید که ممکن است در درمان شما اختلال ایجاد کند، استفاده می‌شود.
شما کاملاً بی‌هوش خواهید بود، دردی نخواهید داشت، عضلات شما شل می‌شوند و از عمل فراموشی خواهید داشت.
دارو از طریق ماسک صورت یا تزریق داخل وریدی تجویز می‌شود. سطح بی‌هوشی به عمل و بیمار فردی بستگی دارد. بی‌هوشی عمومی خطرات متفاوتی دارد.
داروهای بی‌هوشی عمومی:
- پروپوفول
- کتامین
- اتومیدات
- میدازولام
- دیازپام
- متوهگزیتال
- اکسید نیتروژن
- دسفلوران
- ایزوفلوران
- سووفلوران
عوارض جانبی بی‌حسی دندان چیست؟
عوارض جانبی بی‌حسی دندان به نوع بی‌حسی مورد استفاده بستگی دارد. بی‌هوشی عمومی نسبت به بی‌حسی موضعی یا آرام‌بخشی خطرات بیشتری دارد. واکنش‌ها نیز بر اساس عوامل فردی متفاوت است.
برخی از عوارض جانبی گزارش شده با داروهای آرام‌بخشی و بی‌هوشی عمومی عبارتند از:
- تهوع یا استفراغ
- سردرد
- تعریق یا لرز
- توهم، هذیان یا گیجی
- لکنت زبان
- خشکی دهان یا گلودرد
- درد در محل تزریق
- سرگیجه
- خستگی
- بی‌حسی
- قفل شدن فک (تریسموس) ناشی از ضربه ناشی از جراحی. باز شدن فک به طور موقت کاهش می‌یابد.
تنگ‌کننده‌های عروق مانند اپی‌نفرین که به بی‌حسی‌ها اضافه می‌شوند نیز می‌توانند مشکلات قلبی و فشار خون ایجاد کنند.
اینها برخی از عوارض جانبی گزارش شده بی‌حسی‌ها هستند. در مورد داروی خاص خود و هرگونه نگرانی که ممکن است در مورد دارو داشته باشید، از تیم مراقبت دندان خود سوال کنید.
اقدامات احتیاطی ویژه هنگام مصرف بی‌حسی دندان
شرایط و موقعیت‌هایی وجود دارد که شما و پزشک یا دندانپزشک‌تان در مورد اینکه آیا بی‌حسی دندان بهترین انتخاب برای شماست، بحث خواهید کرد.
رضایت درمان، بخش مهمی از بحث قبل از درمان است. در مورد خطرات و اقدامات احتیاطی ایمنی که برای اطمینان از نتیجه مثبت انجام می‌شود، سوال بپرسید.
بارداری
اگر باردار هستید، دندانپزشک یا جراح شما در مورد خطرات و مزایای بی‌حسی برای شما و کودکتان بحث خواهد کرد.
نیازهای ویژه
کودکان و افراد دارای نیازهای ویژه به ارزیابی دقیق نوع و سطح بی‌حسی مورد نیاز خود نیاز دارند. کودکان ممکن است برای جلوگیری از واکنش‌های نامطلوب یا مصرف بیش از حد، نیاز به تنظیم دوز داشته باشند.
سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) هشداری در مورد عوامل بی‌حسی که معمولاً برای درد دندان استفاده می‌شوند، صادر کرد. این محصولات برای استفاده در کودکان زیر 2 سال ایمن نیستند. بدون مشورت با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی از این داروها استفاده نکنید.
کودکان و بزرگسالان دارای نیازهای ویژه ممکن است عوارض پزشکی دیگری داشته باشند که خطرات بی‌حسی را افزایش می‌دهد. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد کودکانی که فلج مغزی دارند، بیشترین تعداد واکنش‌های نامطلوب مربوط به راه هوایی به بی‌هوشی عمومی را داشتند.
بزرگسالان مسن
بزرگسالان مسن با مشکلات سلامتی خاص ممکن است برای اطمینان از ایمنی خود در طول و بعد از جراحی نیاز به تنظیم دوز و نظارت دقیق داشته باشند.
برخی از افراد ممکن است پس از جراحی هذیان یا گیجی و مشکلات حافظه را تجربه کنند.
مشکلات کبد، کلیه، ریه یا قلب
افراد مبتلا به مشکلات کبد، کلیه، ریه یا قلب ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشند، زیرا دارو ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا از بدن خارج شود و اثر قوی‌تری داشته باشد.
شرایط عصبی خاص
اگر سابقه سکته مغزی، بیماری آلزایمر، بیماری پارکینسون، بیماری تیروئید یا بیماری روانی وجود داشته باشد، ممکن است خطر بی‌هوشی عمومی افزایش یابد.
سایر شرایط
حتماً به تیم دندانپزشکی خود اطلاع دهید اگر فتق هیاتال، رفلاکس اسید، عفونت یا زخم باز در دهان، آلرژی، تهوع و استفراغ شدید با بی‌حسی دارید یا داروهایی مصرف می‌کنید که می‌توانند شما را خواب‌آلود کنند، مانند مواد افیونی.
افراد در معرض خطر بی‌حسی دندان
خطرات برای افراد زیر نیز بیشتر است:
- آپنه خواب
- اختلال تشنج
- چاقی
- فشار خون بالا
- مشکلات قلبی
- کودکان با اختلالات توجه یا رفتار
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- جراحی بای پس معده
- سوء مصرف مواد یا اختلال مصرف مواد
خطرات بی‌حسی دندان چیست؟
اکثر افراد با بی‌حسی موضعی واکنش‌های نامطلوب را تجربه نمی‌کنند. خطرات با آرام‌بخشی و بی‌هوشی عمومی بیشتر است، به ویژه در بزرگسالان مسن و افراد مبتلا به عوارض سلامتی دیگر.
همچنین خطر با سابقه اختلالات خونریزی یا با داروهایی که خطر خونریزی را افزایش می‌دهند مانند آسپرین، افزایش می‌یابد.
اگر داروهای مسکن مانند مواد افیونی یا گاباپنتین یا داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین‌ها مصرف می‌کنید، به دندانپزشک یا جراح خود اطلاع دهید تا بتوانند بی‌حسی شما را بر اساس آن تنظیم کنند.
خطرات بی‌حسی شامل موارد زیر است:
- واکنش آلرژیک. حتماً دندانپزشک خود را از هرگونه آلرژی که دارید مطلع کنید. این شامل رنگ‌ها یا مواد دیگر می‌شود. واکنش‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند و شامل بثورات پوستی، خارش، تورم زبان، لب‌ها، دهان یا گلو و مشکل در تنفس باشند.
- بی‌حسی‌های آرتیکائین و پریلوکائین با غلظت 4 درصد ممکن است باعث آسیب عصبی شوند که به عنوان پارستزی شناخته می‌شود.
- تشنج
- کما
- توقف تنفس
- نارسایی قلبی
- حمله قلبی
- سکته مغزی
- فشار خون پایین
- هیپرترمی بدخیم، افزایش خطرناک دمای بدن، سفتی عضلات، مشکلات تنفسی یا افزایش ضربان قلب
نتیجه‌گیری
اضطراب مربوط به عمل‌های دندانپزشکی شایع است اما می‌تواند درمان را پیچیده کند. مهم است که قبل از آن تمام نگرانی‌های خود را در مورد عمل و انتظارات خود را با تیم مراقبت دندان خود در میان بگذارید.
در مورد داروهایی که استفاده می‌شوند و آنچه می‌توانید در طول و بعد از درمان انتظار داشته باشید، سوال بپرسید.
سابقه پزشکی خود، از جمله هرگونه آلرژی و سایر داروهایی که مصرف می‌کنید را به اشتراک بگذارید. مطمئن شوید که این شامل داروهای بدون نسخه، نسخه‌ها و مکمل‌ها می‌شود.
در مورد هرگونه دستورالعمل خاصی که باید قبل و بعد از عمل دنبال کنید، سوال کنید. این شامل غذا و نوشیدنی قبل و بعد از درمان می‌شود.
بپرسید که آیا نیاز به ترتیب دادن حمل و نقل بعد از عمل و هر اطلاعات دیگری که باید بدانید دارید یا خیر.
دندانپزشک شما دستورالعمل‌هایی را برای پیروی قبل و بعد از عمل به شما ارائه می‌دهد. آنها همچنین راهی را برای تماس با آنها در صورت بروز هرگونه عارضه یا سوال در اختیار شما قرار می‌دهند.
