تفاوت دندانپزشک و ارتودنتیست
تفاوت دندانپزشک و ارتودنتیست: کدام پزشک برای شما مناسب است؟
دندانپزشک و ارتودنتیست ها پزشکان متخصص در بهداشت دهان و دندان هستند، اما تفاوت های زیادی در زمینه‌ی درمان و تخصص هرکدام وجود دارد. این دو گروه از پزشکان به‌طور مستقیم به سلامت دهان و دندان شما کمک میکنند، اما حوزه‌های تخصصی آنها متفاوت است.
در این مقاله به‌طور جامع‌تر به تفاوت ها و شباهت های دندانپزشک و ارتودنتیست پرداخته و کمک می‌کنیم که به راحتی تصمیم بگیرید که به کدام پزشک باید مراجعه کنید.
دندانپزشک چه کاری انجام می‌دهد؟
دندانپزشک‌ها متخصصین عمومی در زمینه بهداشت دهان و دندان هستند. بیشتر خدمات دندانپزشکی که ما در زندگی روزمره به آن نیاز داریم، توسط دندانپزشک‌ها انجام میشود. در واقع، دندانپزشکان در تشخیص، درمان و پیشگیری از مشکلات دهان و دندان تخصص دارند.
خدمات عمومی دندانپزشکی:
دندانپزشکان به‌طور کلی میتوانند مشکلات متنوع دهانی را شناسایی کرده و درمان کنند، از جمله:
- تشخیص بیماری‌های دندان و لثه: دندانپزشکان میتوانند علائم اولیه بیماری‌های لثه یا پوسیدگی دندان را شناسایی کنند.
- پر کردن حفره‌های دندان: دندانپزشک میتواند به ترمیم دندان‌هایی که دچار پوسیدگی شده‌اند بپردازد.
- کشیدن دندان: در صورت لزوم، دندانپزشک قادر است دندان‌های آسیب‌دیده یا بیمار را بکشد.
- انجام درمان‌های ریشه: درمان ریشه با عنوان عصب کشی دندان برای دندان‌های آسیب‌دیده و عفونی انجام میشود.
- جراحی دهان: برخی جراحی‌های ساده مانند برداشتن کیست‌ها یا جراحی لثه توسط دندانپزشکان انجام میشود.
- سفید کردن دندان‌ها: بلیچینگ دندان یکی از خدمات رایج است که توسط دندانپزشک‌ها ارائه میشود.
- ترمیم دندان‌ها با تاج و روکش: در مواردی که دندان آسیب‌دیده یا ضعیف شده است، دندانپزشک تاج یا روکش‌هایی را نصب می‌کند تا دندان را تقویت کرده و ظاهر آن را بهبود بخشد.
با اینکه دندانپزشکان میتوانند درمان‌های مختلفی را انجام دهند، برخی مشکلات خاص دهان و دندان نیاز به تخصص خاصتری دارند که در اینجا وارد عمل ارتودنتیستها میشود.
ارتودنتیست چه کاری انجام می‌دهد؟
ارتودنتیستها همان‌طور که از نام‌شان پیداست، متخصص در درمان ناهماهنگیهای دندان‌ها و فک‌ها هستند. اگر دندان‌های شما کج هستند، فک‌تان مشکل دارد یا گزش دندان‌هایتان غیرعادی است، احتمالاً به ارتودنتیست نیاز خواهید داشت. ارتودنتیستها به‌طور ویژه در تشخیص و درمان مشکلاتی که نیاز به تنظیم و تراز کردن دندان‌ها دارند، تخصص دارند.
خدمات تخصصی ارتودنتیستها:
- تشخیص و درمان مال اکلوژن (ناهنجاریهای فک و دندان‌ها): ارتودنتیستها به اصلاح نامرتبی دندان‌ها، فاصله زیاد یا کم بین دندان‌ها، و ناهماهنگی فک می‌پردازند.
- نصب بریس‌ها: یکی از معروف‌ترین درمان‌های ارتودنسی استفاده از بریس‌ها است که به‌طور معمول برای اصلاح دندان‌های کج یا ناهماهنگ استفاده میشود.
- پلاک‌ها و نگهدارنده‌ها: برای حفظ نتایج درمان ارتودنسی و جلوگیری از بازگشت دندان‌ها به وضعیت اولیه، استفاده از پلاک‌ها و نگهدارنده‌ها ضروری است.
- وسایل اصلاحی دیگر: علاوه بر بریس‌ها، ارتودنتیستها از وسایل دیگری مانند وسیع‌کننده‌های کام، پلاک‌های شفافی که قابل جابه‌جایی هستند، و دستگاه‌های خاص برای اصلاح ناهنجاریهای فک و دندان استفاده میکنند.
- جراحی فک: در برخی موارد شدیدتر که مشکل دندان‌ها یا فک نمی‌تواند با بریس‌ها حل شود، ارتودنتیست ممکن است نیاز به جراحی فک داشته باشد تا بتواند موقعیت فک و دندان‌ها را به درستی تنظیم کند.
دریافت اطلاعات بیشتر: درمان ناهنجاری فک با ارتودنسی
تفاوت های کلیدی دندانپزشک و ارتودنتیست
- آموزش و صلاحیت: دندانپزشکان و ارتودنتیستها آموزش‌های مشابهی را در مقطع دندانپزشکی عمومی می‌بینند، اما ارتودنتیستها برای کسب تخصص خود، پس از اتمام دوره دندانپزشکی، باید 2 تا 3 سال آموزش و تخصص بیشتر در زمینه ارتودنسی دریافت کنند.
- حوزه‌های تخصصی: دندانپزشک‌ها به درمان مشکلات عمومی دهان و دندان پرداخته و برای مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، بیماری‌های لثه، جراحی‌های دهانی و ترمیم دندان‌ها مناسب هستند. در حالی که ارتودنتیستها تنها بر روی مشکلاتی که به تراز دندان‌ها و فک‌ها مربوط میشود، تمرکز دارند.
- دوره درمان: درمان‌های ارتودنسی ممکن است زمان‌بر باشند. به‌عنوان مثال، درمان با بریس میتواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد، در حالی که درمان‌های دندانپزشکی معمولی به طور کلی سریع‌تر و کوتاه‌تر هستند.
مقایسه دندانپزشک عمومی و ارتودنتیست
| ویژگی | دندانپزشک عمومی | ارتودنتیست |
|---|---|---|
| نوع خدمات | درمان پوسیدگی، جرم‌گیری، روکش | مرتب‌سازی دندان و فک |
| طول دوره تحصیل | ۶ سال | دندانپزشکی + ۲ تا ۳ سال رزیدنتی |
| ابزار اختصاصی | دریل، آمالگام، روکش | بریس، الاینر، نگهدارنده |
| مراجعین اصلی | همه افراد | کودکانی با ناهنجاری، بزرگسالان با ناهماهنگی |
چه زمانی به ارتودنتیست مراجعه کنیم؟
اگرچه بسیاری از مشکلات دهان و دندان توسط دندانپزشک عمومی قابل رسیدگی هستند، اما برخی شرایط تخصصی‌تر نیاز به بررسی و درمان توسط ارتودنتیست دارند. در ادامه مهم‌ترین نشانه‌هایی که نشان می‌دهند باید به ارتودنتیست مراجعه کنید را بررسی کرده‌ایم:
دندان‌های نامرتب یا شلوغ
اگر دندان‌های شما روی هم قرار گرفته‌اند، بین آنها فاصله زیاد است یا نظم طبیعی ندارند، به احتمال زیاد به درمان ارتودنسی نیاز خواهید داشت. ارتودنتیست میتواند با ابزارهایی مثل بریس یا الاینر این مشکلات را برطرف کند.
مشکلات در بستن دهان یا گاز زدن
اگر هنگام بستن دهان دندان‌های بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند (مال‌اکلوژن)، یا هنگام گاز زدن درد، صدا یا انحراف حس می‌کنید، این یک زنگ خطر جدی برای سلامت فک و مفصل فکی است.
جلو بودن یا عقب بودن فک بالا یا پایین
در صورتی که فک بالا یا پایین بیش از حد طبیعی جلو یا عقب باشد، ممکن است نه‌تنها زیبایی لبخند شما تحت تأثیر قرار بگیرد، بلکه جویدن، صحبت کردن و تنفس نیز دچار اختلال شود. ارتودنتیست میتواند با طراحی طرح درمان مناسب، تعادل را به صورت شما برگرداند.
مشکلات تلفظ یا صحبت کردن
گاهی دلیل گفتار نامفهوم، مشکلات ساختاری در دهان یا فک است. یک ارتودنتیست با بررسی دقیق میتواند تشخیص دهد که آیا اختلالات گفتاری شما ریشه‌ی ارتودنسی دارد یا خیر.
دندان قروچه یا ساییدگی غیرطبیعی دندان‌ها
اگر دندان‌های شما بیش از حد ساییده شده‌اند یا از دندان‌قروچه رنج می‌برید، این ممکن است ناشی از عدم تراز مناسب فک‌ها یا دندان‌ها باشد. اصلاح این وضعیت میتواند از آسیب‌های بعدی جلوگیری کند.
سن زیر ۷ سال (برای کودکان)
بر اساس توصیه انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا، تمام کودکان باید تا سن ۷ سالگی توسط یک ارتودنتیست معاینه شوند. در این سن، بسیاری از مشکلات فکی را می‌توان در همان ابتدا با روش‌های ساده و پیشگیرانه درمان کرد.
آیا باید به دندانپزشک مراجعه کنیم یا به ارتودنتیست؟
تصمیم‌گیری برای اینکه به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه کنید، بستگی به نوع مشکلی دارد که با آن روبه‌رو هستید.
- دندانپزشک: اگر شما با مشکلات عمومی مانند پوسیدگی دندان، درد دندان، التهاب لثه، یا نیاز به ترمیم دندان مواجه هستید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشکان همچنین میتوانند برای ارزیابی اولیه به مشکلات ارتودنسی پرداخته و در صورت نیاز شما را به ارتودنتیست ارجاع دهند.
- ارتودنتیست: اگر دچار مشکلاتی مانند دندان‌های کج، فاصله زیاد بین دندان‌ها، ناهماهنگی فک‌ها یا مشکل در گزش دندان‌ها هستید، مراجعه به ارتودنتیست الزامی است. ارتودنتیستها برای درمان‌های پیچیده‌تر دندان و فک مانند بریس و جراحی فک طراحی شده‌اند.
نکات مهم برای مراجعه به ارتودنتیست:
- کودکان: توصیه میشود که کودکان پیش از 7 سالگی توسط ارتودنتیست ارزیابی شوند. بسیاری از مشکلات ارتودنسی مانند نامرتبی دندان‌ها و ناهماهنگی فک در این سن قابل پیشگیری یا اصلاح است.
- بزرگسالان: حتی اگر بزرگسال هستید و مشکل در دندان‌ها یا فک خود مشاهده می‌کنید، نگران نباشید. درمان‌های ارتودنسی برای بزرگسالان نیز قابل انجام است و در بسیاری از موارد بریس‌های شفاف و نامرئی برای بزرگسالان مناسب‌تر هستند.
سوالات متداول
از چه سنی می‌توان به ارتودنتیست مراجعه کرد؟
انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا توصیه می‌کند که همه کودکان باید حداکثر تا سن ۷ سالگی برای معاینه اولیه به ارتودنتیست مراجعه کنند.
آیا بزرگسالان هم میتوانند ارتودنسی انجام دهند؟
بله، هیچ محدودیت سنی برای درمان ارتودنسی وجود ندارد. بسیاری از بزرگسالان به دلایل زیبایی یا اصلاح مشکلات بایت به ارتودنتیست مراجعه میکنند.
اگر دندانهایم کمی نامرتب باشند، آیا به ارتودنسی نیاز دارم؟
دندان‌های کمی نامرتب ممکن است در ابتدا مشکل بزرگی به نظر نرسند، اما در طول زمان میتوانند باعث ساییدگی، پوسیدگی یا حتی مشکلات مفصل فک شوند. معاینه تخصصی توسط ارتودنتیست بهترین راه تشخیص است.
چه تفاوتی بین ارتودنتیست و دندانپزشک در درمان ناهنجاریهای فک و دندان وجود دارد؟
ارتودنتیست تخصص بیشتری در تراز کردن فک‌ها و دندان‌ها دارد و از ابزارهای خاصی مثل بریس، الاینر و دستگاه‌های ارتوپدی فک استفاده می‌کند که دندانپزشکان عمومی معمولاً از آنها بهره نمی‌برند.
اگر دندانهایم سالم باشند اما ظاهر خوبی نداشته باشند، باز هم نیاز به ارتودنسی هست؟
بله، ارتودنسی فقط برای درمان بیماری نیست. بهبود زیبایی لبخند و تراز دندان‌ها یکی از دلایل شایع مراجعه به ارتودنتیست در افراد با دندان‌های سالم است.
