ایمپلنت اندواستیل (Endosteal Implant)
ایمپلنت اندواستیل (Endosteal Implant) یا همان ایمپلنت داخل استخوانی یکی از رایج‌ترین و موفق‌ترین انواع ایمپلنت دندان است که مستقیماً در استخوان فک قرار می‌گیرد. این روش با درصد موفقیت بالا و ماندگاری طولانی، به عنوان استاندارد طلایی در درمان بی‌دندانی مطرح است.
ایمپلنت اندواستیل چیست؟
ایمپلنت اندواستیل نوعی پایه فلزی یا سرامیکی است که به صورت مستقیم در استخوان فک قرار می‌گیرد و مانند ریشه دندان طبیعی عمل میکند. پس از قرارگیری ایمپلنت در استخوان، تاج یا پروتز دندانی روی آن نصب میشود تا عملکرد و زیبایی دندان‌های از دست رفته را بازیابی کند.
جنس ایمپلنت اندواستیل
ایمپلنت اندواستیل معمولاً از موادی ساخته میشود که دارای استحکام بالا، سازگاری زیستی مناسب و مقاومت در برابر خوردگی باشند تا بتوانند به‌خوبی در استخوان فک جوش بخورند و دوام طولانی‌مدت داشته باشند. متداول‌ترین جنس این ایمپلنت‌ها تیتانیوم است که به دلیل خواص زیست‌سازگاری فوق‌العاده و وزن سبک، به عنوان استاندارد طلایی در صنعت ایمپلنت دندان شناخته میشود.
علاوه بر تیتانیوم، برخی ایمپلنت‌ها از آلیاژهای خاص تیتانیوم یا مواد سرامیکی مانند زیرکونیا ساخته می‌شوند که علاوه بر مقاومت بالا، ظاهری سفید و زیباتر دارند و برای بیمارانی که به فلز حساسیت دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند. استفاده از این مواد موجب میشود ایمپلنت به خوبی با بافت‌های اطراف سازگار شده و از عفونت و پس‌زدگی جلوگیری شود.
انواع ایمپلنت اندواستیل
انواع ایمپلنت اندواستیل (Endosteal Implants) با توجه به شکل، طراحی و کاربرد بالینی به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند. هر نوع، برای شرایط خاص استخوان فک یا نیازهای درمانی متفاوتی طراحی شده است:
۱. ایمپلنت پیچی (Screw-Type Implants)
- رایج‌ترین نوع ایمپلنت اندواستیل
- طراحی رزوه‌دار (مانند پیچ) برای کاشت بهتر در استخوان
- ثبات اولیه بسیار بالا
- مناسب برای اکثر بیماران با تراکم استخوان کافی
- اغلب از جنس تیتانیوم یا زیرکونیا
۲. ایمپلنت استوانه‌ای یا سیلندری (Cylinder-Type Implants)
- بدون رزوه (رزوه‌دار هم در برخی موارد تولید میشود)
- مناسب برای استخوان‌هایی با تراکم پایین یا نرم
- نیازمند فیکس شدن از طریق فشار یا مواد بیولوژیک
- معمولاً در جراحی‌هایی با تراش کمتر از استخوان استفاده میشود
۳. ایمپلنت تیغه‌ای (Blade Implants)
- طراحی تخت و باریک به شکل تیغه
- مناسب برای استخوان‌های نازک یا کم‌عرض فک (به‌ویژه فک پایین)
- امروزه کمتر رایج است، اما در شرایط خاص هنوز کاربرد دارد
- کاشت آن نیاز به دقت و مهارت جراح دارد
۴. ایمپلنت‌های مینی یا باریک (Mini Implants)
- نوعی از ایمپلنت‌های پیچی با قطر کمتر از حد معمول
- برای بیمارانی که تراکم یا ضخامت استخوان کافی ندارند
- مناسب برای تثبیت دندان مصنوعی (اوردنچر)
- در برخی موارد، به عنوان راه‌حل موقتی استفاده میشود
۵. ایمپلنت زیگوماتیک (Zygomatic Implants) – نوع خاص از اندواستیل
- ایمپلنت زیگوماتیک نوع خاصی از اندواستیل و بسیار بلند که به جای استخوان فک در استخوان گونه (زیگوما) کاشته می‌شوند
- مخصوص بیمارانی که دچار تحلیل شدید استخوان فک بالا هستند
- نیازمند جراحی تخصصی توسط جراح فک و صورت
مراحل انجام ایمپلنت اندواستیل
- معاینه و ارزیابی اولیه: دندانپزشک با استفاده از عکس‌برداری (پانورامیک یا CBCT) و معاینه بالینی، وضعیت سلامت عمومی بیمار، تراکم استخوان فک و شرایط دهانی را بررسی میکند.
- طرح درمان و آماده‌سازی بیمار: بر اساس ارزیابی‌های اولیه، طرح درمان اختصاصی تهیه میشود. در صورت نیاز، درمان‌های پیش‌نیاز مانند جرم‌گیری، ترمیم دندان‌ها یا پیوند استخوان انجام میشود.
- جراحی کاشت پایه ایمپلنت: در این مرحله پایه فلزی (معمولاً از جنس تیتانیوم) به‌صورت مستقیم داخل استخوان فک قرار داده میشود. این عمل با بیحسی موضعی و در برخی موارد تحت آرام‌بخشی انجام می‌گیرد.
- دوره ترمیم و پیوند استخوان با ایمپلنت (Osseointegration): پس از کاشت، باید ۳ تا ۶ ماه صبر کرد تا استخوان فک به‌طور کامل با ایمپلنت جوش بخورد و استحکام کافی ایجاد شود.
- قرار دادن اباتمنت (Abutment): پس از اطمینان از جوش‌خوردن ایمپلنت، یک قطعه رابط به نام اباتمنت روی پایه ایمپلنت نصب میشود تا تاج دندان به آن متصل شود.
- ساخت و نصب پروتز نهایی (تاج، بریج یا دندان مصنوعی): در مرحله پایانی، بر اساس قالب‌گیری دقیق، تاج یا پروتز نهایی ساخته شده و روی اباتمنت قرار می‌گیرد تا عملکرد و زیبایی دندان کامل شود.
- پیگیری و مراقبت‌های پس از درمان: پس از اتمام درمان، بیمار باید به‌صورت منظم برای بررسی وضعیت ایمپلنت و رعایت بهداشت دهان به دندانپزشک مراجعه کند تا از دوام و سلامت ایمپلنت اطمینان حاصل شود.
نکات مهم برای مراقبت پس از ایمپلنت اندواستیل
- رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن منظم (حداقل دو بار در روز)
- استفاده روزانه از نخ دندان یا ابزارهای مخصوص تمیز کردن اطراف ایمپلنت
- اجتناب از مصرف سیگار و دخانیات که باعث کاهش روند بهبودی می‌شوند
- پرهیز از خوردن غذاهای خیلی سخت و جویدنی در روزهای اولیه پس از کاشت
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و تمیز کردن تخصصی ایمپلنت
- استفاده از دهان‌شویه‌های آنتی‌باکتریال در صورت تجویز پزشک
- کنترل بیماریهای سیستمیک مانند دیابت برای بهبود روند درمان
- خودداری از فشار آوردن زیاد به ایمپلنت در ماه‌های اول پس از جراحی
- اطلاع دادن به دندانپزشک در صورت مشاهده هرگونه تورم، درد یا علائم غیرطبیعی
- پیروی از دستورات و توصیه‌های پزشک معالج به دقت
دریافت اطلاعات بیشتر: دستورات لازم بعد از جراحی ایمپلنت
مزایای ایمپلنت اندواستیل
- عملکرد مشابه ریشه دندان طبیعی
- استحکام و دوام بسیار بالا (تا چندین دهه)
- جلوگیری از تحلیل استخوان فک
- حفظ دندان‌های سالم مجاور (بدون نیاز به تراش)
- ظاهر طبیعی و زیبایی بالا
- بهبود در گفتار و جویدن
- افزایش اعتماد به‌نفس بیمار
- مراقبت آسان مشابه دندان طبیعی
معایب و محدودیت‌ها
- نیاز به تراکم و حجم کافی استخوان فک
- فرآیند درمان زمان‌بر (۳ تا ۶ ماه)
- هزینه نسبتاً بالا
- خطر عفونت یا پس‌زدگی در برخی موارد نادر
- نیاز به جراحی و بیحسی
- احتمال نیاز به پیوند استخوان یا لیفت سینوس در برخی بیماران
- مناسب نبودن برای برخی افراد با بیماریهای خاص یا مصرف‌کنندگان سنگین دخانیات
چه کسانی کاندیدای مناسب ایمپلنت اندواستیل هستند؟
کاندیدای مناسب برای ایمپلنت اندواستیل افرادی هستند که یک یا چند دندان خود را از دست داده‌اند و از نظر ساختار استخوان فک، تراکم و ارتفاع کافی برای کاشت ایمپلنت برخوردارند. این افراد باید از سلامت عمومی مناسبی برخوردار بوده، به بیماریهای مزمن کنترلنشده مانند دیابت شدید یا بیماریهای قلبی پیشرفته مبتلا نباشند. همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان و عدم مصرف یا حداقل مصرف دخانیات از دیگر شرایط مهم برای موفقیت درمان است. افرادی که دارای سیستم ایمنی سالم، لثه‌های سالم و عدم بیماری فعال در ناحیه دهان هستند نیز گزینه‌های ایده‌آلی برای انجام ایمپلنت اندواستیل محسوب می‌شوند.
در مقابل، کاندیداهای نامناسب برای این نوع ایمپلنت کسانی هستند که تراکم استخوان فک آن‌ها به حدی کاهش یافته که امکان کاشت پایدار ایمپلنت وجود ندارد، مگر اینکه پیوند استخوان انجام شود. همچنین بیماران با بیماریهای سیستمیک کنترلنشده مانند دیابت پیشرفته، سرطان‌های فعال، مشکلات انعقادی خون یا افرادی که داروهای خاصی مانند بیس‌فسفونات‌ها مصرف می‌کنند، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای پس‌زدگی ایمپلنت قرار داشته باشند. مصرف‌کنندگان سنگین دخانیات و افرادی که بهداشت دهان و دندان را به‌خوبی رعایت نمی‌کنند نیز در دسته افراد پرریسک و نامناسب برای انجام ایمپلنت قرار می‌گیرند.
تفاوت ایمپلنت اندواستیل با ایمپلنت ساب‌پریواستیل
| ویژگی | ایمپلنت اندواستیل | ایمپلنت ساب‌پریواستیل |
|---|---|---|
| محل قرارگیری | داخل استخوان فک | روی استخوان فک، زیر لثه |
| میزان کاربرد | بسیار رایج | کمتر، برای استخوان‌های تحلیل رفته |
| ثبات و دوام | بسیار بالا | کمتر |
| نیاز به تراکم استخوان | بله | کمتر |
قیمت ایمپلنت اندواستیل
هزینه و قیمت ایمپلنت اندواستیل به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان برای همه بیماران یک عدد ثابت ارائه داد. این هزینه تحت تأثیر کیفیت مواد، برند ایمپلنت، مهارت دندانپزشک و نیاز به درمان‌های جانبی مانند پیوند استخوان یا لیفت سینوس قرار می‌گیرد. همچنین موقعیت دندانی که نیاز به ایمپلنت دارد (جلویی یا عقبی بودن)، تعداد واحدهای مورد نیاز و محل جغرافیایی کلینیک نیز در تعیین قیمت نهایی مؤثر هستند.
برخی عوامل مؤثر بر هزینه ایمپلنت اندواستیل عبارتند از:
- نوع و برند ایمپلنت مورد استفاده (ایرانی یا خارجی، برندهای معتبر جهانی)
- نیاز یا عدم نیاز به پیوند استخوان یا لیفت سینوس
- تخصص و تجربه دندانپزشک (عمومی یا متخصص جراحی فک و صورت / پروتز)
- محل کاشت ایمپلنت (فک بالا یا پایین، دندان‌های جلو یا عقب)
- نوع پروتز نهایی (تاج سرامیکی، زیرکونیا یا ترکیبی)
- خدمات جانبی کلینیک مانند تصویربرداری، داروها و جلسات معاینه پس از درمان
بنابراین برای اطلاع دقیق از هزینه ایمپلنت، لازم است بیمار ابتدا در جلسه مشاوره حضوری شرکت کند تا پس از معاینه و بررسی شرایط دهانی، برآورد دقیق ارائه شود.
سوالات متداول (FAQ)
ایمپلنت اندواستیل چیست و چه تفاوتی با سایر انواع ایمپلنت دارد؟
ایمپلنت اندواستیل نوعی ایمپلنت داخل استخوانی است که در مقایسه با سایر روش‌ها (مثل ساب‌پریواستیل) ماندگاری و استحکام بیشتری دارد و رایج‌ترین نوع ایمپلنت دندانی محسوب میشود.
کاشت ایمپلنت اندواستیل درد دارد؟
کاشت ایمپلنت با بیحسی موضعی انجام میشود و درد حین عمل بسیار کم است. پس از جراحی نیز با مصرف داروهای تجویزی، درد به‌راحتی قابل کنترل است.
چه مدت طول میکشد تا ایمپلنت اندواستیل کامل شود؟
معمولاً بین ۳ تا ۶ ماه طول میکشد تا ایمپلنت با استخوان فک جوش بخورد و آماده نصب تاج نهایی شود.
آیا برای همه افراد می‌توان ایمپلنت اندواستیل انجام داد؟
خیر. افرادی که استخوان کافی ندارند یا به بیماری‌هایی مانند دیابت کنترلنشده، مشکلات استخوانی یا اختلالات ایمنی مبتلا هستند، ممکن است کاندیدای مناسبی نباشند.
آیا ایمپلنت اندواستیل دائمی است؟
در صورت رعایت بهداشت دهان و مراجعه منظم به دندانپزشک، ایمپلنت اندواستیل میتواند تا چندین دهه یا حتی مادامالعمر دوام داشته باشد.
بعد از کاشت ایمپلنت به چه مراقبت‌هایی نیاز است؟
رعایت بهداشت دهان، اجتناب از مصرف سیگار، مسواک و نخ دندان منظم، و مراجعه دوره‌ای به کلینیک برای بررسی وضعیت ایمپلنت ضروری است.
هزینه ایمپلنت اندواستیل چقدر است؟
هزینه بسته به نوع ایمپلنت، نیاز به جراحی‌های مکمل و تجربه پزشک متفاوت است و تنها پس از معاینه حضوری می‌توان برآورد دقیقی ارائه داد.
آیا ایمپلنت اندواستیل باعث عفونت یا پس‌زدگی میشود؟
در موارد نادر، در صورت رعایت نکردن بهداشت یا داشتن شرایط پزشکی خاص، احتمال عفونت یا شکست درمان وجود دارد، اما در کل این روش دارای درصد موفقیت بسیار بالایی است.
چه زمانی پس از کشیدن دندان می‌توان ایمپلنت اندواستیل گذاشت؟
بسته به شرایط استخوان و لثه، ممکن است بلافاصله پس از کشیدن یا چند هفته تا چند ماه بعد، ایمپلنت قابل انجام باشد. دندانپزشک زمان دقیق را تعیین میکند.
آیا ایمپلنت اندواستیل بهتر است یا بریج دندانی؟
ایمپلنت از نظر دوام، ظاهر طبیعی و حفظ استخوان فک معمولاً گزینه بهتری نسبت به بریج است، اما تصمیم نهایی باید بر اساس وضعیت دهان و مشاوره تخصصی انجام شود.
